W poprzedniej lekcji Othello omawialiśmy znaczenie rogów i mobilności. Niestety sama wiedza o tym nie wystarczy by wygrać z przeciwnikiem, który także wie o znaczeniu rogów i stara się być mobilny. W celu ogrania takiego przeciwnika musimy poznać pojęcie dysków zewnętrznych oraz nauczyć się wykonywać tzw. ciche ruchy, dzięki którym unikniemy budowania ścian.
Dyski zewnętrzne
W poprzedniej lekcji Othello wspominałem, że celem gry nie jest zdobywanie dysków w każdym ruchu. Celem jest skończenie gry z maksymalną liczbą swoich dysków, a jest to łatwiejsze jeśli zachowujemy tzw. mobilność czyli wtedy, gdy mamy wiele opcji ruchu. Wiele opcji ruchu mamy wówczas, gdy na planszy nie ma zbyt dużo naszych pionów. Czyli nie trzeba bić zbyt wiele w jednym ruchu, zwłaszcza na początku gry.
Ale liczy się nie tylko to ile pionów mamy lub ile bijemy. Istotne jest także ich rozmieszczenie. Najlepiej będzie pokazać to na sytuacji poniżej. Taka sytuacja raczej nie wystąpi w grze, ale jest świetna jako przykład.
Jest tylko 5 pionów czarnych, ale mają one ogromne możliwości ruchu. Z białymi jest odwrotnie. Jest ich aż 14, ale nie mają żadnej możliwości ruchu. Dzieje się tak, ponieważ białe mają wyłącznie dyski zewnętrzne. Są to takie dyski, które znajdują się na brzegach układu stworzonego przez wszystkie piony. Przylegają do pustej przestrzeni planszy.
Zauważ, że w Othello wszystkie dyski muszą do siebie przylegać. Zawsze. W czasie gry powstaje zamknięty układ ograniczony dyskami zewnętrznymi, a w środku układu znajdują się dyski wewnętrzne.
Generalna zasada jest taka, że opłaca się mieć dyski wewnętrzne, ale nie opłaca się mieć dużo dysków na zewnątrz. Dyski zewnętrzne ograniczają liczbę ruchów, jakie można wykonać w przyszłości (czyli ograniczają mobilność). Dyski wewnętrzne nie wypływają negatywnie na mobilność.
W żargonie Othello istnieje pojęcie ruchu cichego i ruchu głośnego.
Ruch cichy to taki, który powoduje odwrócenie niewielu dysków zewnętrznych.
Ruch głośny to taki, który powoduje odwrócenie wielu dysków zewnętrznych.
Przykłady ruchów cichych i głośńych
Spójrzmy na sytuację poniżej. Ruch przypada na białe. Przeanalizujmy dwie możliwości. Białe mogą zagrać w pole D2 (oznaczone gwiazdką) albo w pole G3 (oznaczone kółkiem). Są też inne możliwości ruchu, ale skupmy się na tych dwóch.
Każde z tych zagrań spowoduje obrócenie trzech czarnych dysków. Zauważ jednak, że w przypadku ruchu D2 obrócone zostaną 2 dyski wewnętrzne i jeden zewnętrzny (czyli dyski D3, D4 i D5). Sytuacja po tym ruchu nie będzie może dobra dla białych, ale nie byłaby też beznadziejna. Wyglądałaby tak.
Gdyby zaś białe zagrały w pole G3 to spowodują obrócenie aż trzech dysków zewnętrznych (F3, E3 i D3). Po takim ruchu ich sytuacja byłaby beznadziejna, gdyż pozostałyby same białe dyski zewnętrzne.
Ruch w G3 spowodował zbudowanie tzw. ściany, czyli długiej linii pionów granicznych (od G3 do C3). Zbudowanie ściany jest zawsze tzw. ruchem głośnym. Należy tego unikać.
Budowanie ścian drogo kosztuje
Budowanie ścian może się skończyć tragicznie, co świetnie pokazuje kolejny przykład.
W sytuacji pokazanej poniżej Czarny zrobił błąd i zagrał w F8.
Czarny zbudował sobie ścianę od F3 do F8. Mógł sobie spokojnie, pojedynczo zbijać te białe dyski, ale zdecydował się wziąć wszystkie za jednym zamachem. Powstała sytuacja taka jak poniżej.
Pole zaznaczone gwiazdką pokazuje kolejny ruch białego – A2. Dzięki temu Biały wykonał cichy ruch, nie dając Czarnemu żadnych dodatkowych możliwości ruchu. Powstała sytuacja taka jak poniżej.
Czarny ma tylko dwie możliwości ruchu. Może zagrać w B2, przez co natychmiast straci róg (bo zaraz potem biały odpowie A1), może też zagrać w A4 (pole oznaczone gwiazdką), ale to również oznacza stratę rogu.
Załóżmy, że zagrał w A4. Powstanie sytuacja jak poniżej.
W kolejnym ruchu biały gra w A8 (biała gwiazdka) i zdobywa róg. Sytuacja czarnego jest nadal opłakana bo nie ma zbyt dużej mobilności.
W opisanej sytuacji Biały wykorzystał szansę, ale przecież mógł koncertowo ją zepsuć. Gdyby po ruchu w F8 Biały nie zagrał w A2, ale np. w G3, szanse na szybkie zdobycie rogu zostałyby pogrzebane. Wszystko zaczęło się od jednego głośnego ruchu Czarnego, a Biały potrafił to wykorzystać wykonując ruch cichy.
Szukanie cichych ruchów
Poszukując cichego ruchu powinniśmy pamiętać, że bicie jest możliwe nie tylko pionowo i poziomo, ale także ukośnie. Spójrzcie na obrazek poniżej. Ruch należy do Czarnych.
W tym przypadku najlepiej zagrać w B5 (czarna gwiazdka). Dostawiony na tym polu dysk będzie jedynym nowym dyskiem zewnętrznym. Poza tym dojdą dwa dyski wewnętrzne po linii ukośnej (D7 i C8).
Bardzo często cichy ruch można znaleźć szukając bicia po linii ukośnej.
Wyobraźnia i ostrożność!
Jeśli szukasz cichego ruchu nie możesz działać na wyczucie. Wielu początkujących graczy popełnia błąd polegający na wykonywaniu ruchów bezmyślnie, na zasadzie “a może postawię coś tutaj i zobaczymy co się stanie”.
Nie graj w ten sposób jeśli chcesz grać dobrze. Przed wykonaniem każdego ruchu musisz w wyobraźni zobaczyć dwie rzeczy:
- Jakie są wszystkie ruchy dostępne w danym momencie.
- Jak będzie wyglądała plansza po wykonaniu ruchu, który wydaje się najlepszy.
W tym miejscu chcę wam uświadomić jak powinien myśleć dobry gracz. Załóżmy, że na planszy jest sytuacja taka jak poniżej i następny ruch przypada na Białe.
Czy zobaczyłeś oczyma wyobraźni wszystkie możliwe ruchy Białych? Jest ich aż 8. Na diagramie poniżej zaznaczono je białymi gwiazdkami.
Wielu początkujących graczy przegapiłoby ruch w pole C5, a przecież jest to świetny, bardzo cichy ruch. Gdy już znajdziemy ten ruch to trzeba umieć sobie wyobrazić, że plansza po tym ruchu będzie wyglądać tak.
Nabierzcie nawyku, aby zawsze przed wykonaniem ruchu sprawdzić wszystkie możliwości i wyobrazić sobie ich skutki. Początkowo będzie to przychodziło trudno, ale później wasz mózg wyćwiczy się w wynajdowaniu dobrych posunięć i wyobrażaniu sobie ich skutków. Wtedy staniecie się lepszymi graczami.
Przykład na wyobraźnię
Podam ostatni przykład mówiący o tym, dlaczego wyobraźnia jest ważna. Czasami trzeba zrezygnować z wykonania najcichszego możliwego ruchu, aby zapewnić sobie możliwość cichego grania w późniejszej części partii.
W sytuacji widocznej poniżej rozsądne dla Czarnych wydaje się zagranie w pole E7 (zaznaczone gwiazdką). To jest cichy ruch, ponieważ spowoduje odwrócenie pionów wewnętrznych.
Ale zaraz! Czy wyobrażacie sobie planszę po tym ruchu. Przecież będzie wyglądać tak!
Czarne mają dużo dysków wewnętrznych, ale jakie mają możliwości dalszej gry, gdyby Białe odpowiedziały cicho (np. ruchem w F3)? Dalsze ruchy czarnych np. w G5 czy C5 spowodują odwrócenie aż trzech dysków, a zagranie w G7 może się skończyć utratą rogu. Ta sytuacja nie jest zła dla Czarnych, ale nie jest również tak idealna jak początkowo się wydaje.
Innymi słowy wykonanie jednego cichego ruchu nie gwarantuje uzyskania przewagi w grze. Trzeba być czujnym i przewidywać skutki wszystkich ruchów, rozważając zawsze wszystkie możliwe opcje.
Nie wygrasz jednym “sekretem”
Znając “sekret” cichych i głośnych ruchów możesz łatwo zdobywać rogi, a zdobywanie rogów prowadzi do wygranej. Jest to łatwe jeśli grasz z kimś, kto nie ma pojęcia o strategii Othello. W grze z silniejszym przeciwnikiem musisz się liczyć z tym, że on również będzie wykonywał ciche ruchy, będzie ograniczał twoją mobilność i będzie dążył do zdobywania rogów.
Niebawem będziesz musiał poznać kolejne sekrety.
Kolejne części kursu:
- Kurs Othello cz. 3: Jak zacząć, żeby źle nie skończyć?
- Kurs Othello cz. 4: Jechanie po bandzie i życie na krawędzi
- Kurs Othello cz. 5: Końcówki, czyli jak nie przegrać w ostatnim ruchu
Poprzednie części kursu:
Bona Ludo 