Napoleon jako wybitny strateg miał potrzebę sprawdzania się w grach. Grywał w szachy, ale raczej kiepsko. Zwykle dobierał sobie niezbyt silnych przeciwników i tak odnosił sukcesy. Lubił też warcaby i z nimi mógł radzić sobie lepiej. Śladem tego jest jedna z klasycznych warcabowych kombinacji nazwana jego imieniem. Nie wiemy właściwie czy to on ją wymyślił, ale zapoznanie się z tą kombinacją jest kolejnym ważnym etapem mojego kursu warcabowego.

W poprzednich częściach kursu warcabowego omówiliśmy podstawy strategii, zasady notacji oraz jedną przykładową kombinację. Teraz możemy przystąpić do serii lekcji, których celem będzie ukazanie pewnych klasycznych kombinacji, a na ich przykładzie będziecie mogli zrozumieć zasady taktyki warcabowej.

Kombinacja napoleońska

Zaczniemy od kombinacji owianej pewną legendą. Podobno wykonał ją Napoleon w czasie partii rozgrywanej z pewnym żołnierzem. W czasie gry podobno wytworzyła się sytuacja taka jak poniżej.

Napoleon grał białymi. W tej właśnie pozycji wykonał ruch 28-22 (zob. poniżej).

Przeciwnik Napoleona uznał, że to ewidentny błąd. Przecież czarne muszą teraz odpowiedzieć biciem 17x28x37x46. Nie dość, że białe stracą trzy piony to jeszcze czarne dorobią damkę. Widząc to żołnierz zaproponował cofnięcie ruchu. Napoleon miał odpowiedzieć, że prawdziwy dowódca nie cofa się przed ruchem i ponosi konsekwencje swoich działał. Co było robić? Żołnierz wykonał obowiązkowe bicie i powstała taka sytuacja.

Napoleon zrobił kolejny ruch – 38-32.

W tej sytuacji damka jest zmuszona do bicia 46×28. Po wykonaniu bicia powstanie sytuacja jak poniżej.

Następnie Napoleon zagrał 26-21

Czarne znów były zmuszone bić – 16×27. Po biciu powstała sytuacja jak poniżej.

I teraz ujawnia się cel całej kombinacji. Białe wykonują potężne bicie 31x22x33x24x13x2. Biją 5 wrogich bierek (w tym damkę) i dorabiają swoją damkę.

Czarne są już właściwie bez szans. Białe wygrają w kilku kolejnych ruchach.

Kombinację możecie też obejrzeć na tej animacji.

Kombinacja napoleońska – na czym polega?

Nie wiemy czy ta historia jest prawdziwa tzn. nie wiemy czy kombinacja ma cokolwiek wspólnego z Napoleonem Bonaparte. Wiemy jednak, że teoria warcabów zna coś takiego jak kombinacja napoleońska, a cechy tej kombinacji są następujące.

1. Jeśli kombinację wykonają białe to ostateczne bicie nastąpi z pola 31 i zwykle skończy się na polach 2, 4, 13 lub 15.
2. Jeśli czarne wykonają tę kombinację to ostateczne bicie nastąpi z pola 20.  Bicie zwykle kończy się na polach 36, 38, 47 lub 49.
3. Ostatnie oderzenie zaczyna z lewej (ze skrzydła długiego), przechodzi zygzakiem na przeciwległe skrzydło i zakręca w stronę bandy.

Analiza przykładu

W tym klasycznym przykładzie kombinacji grający białymi przeprowadził następujące operacje.

1. Podstawił wrogą bierkę na pole 28
2. Podstawił wrogą bierkę na pole 27,

Serio? Tylko tyle? Tak. Jeśli spojrzycie na diagram początkowy to zauważycie, że do wykonania całego końcowego skoku brakowało tylko dwóch bierek na polach, które poniżej zaznaczyłem na czerwono (to właśnie pola 28 i 27). Pola zaznaczone na niebiesko to te, po których skakał biały pion przy dokonywaniu finalnego bicia. Ten pokolorowany diagram pozwala zrozumieć w jaki sposób grający białymi wypatrzył tę kombinację.

Przesunięcie piona czarnego z pola 16 na pole 27 to była łatwizna, choć to trzeba było zrobić na końcu. Trudniejszą operacją było przesunięcie piona z pola 17 na pole 28. Wystarczyło jednak wysłać tego piona na pole 46 i wykorzystać fakt, że został damką. To jest dość proste, jeśli się nad tym głębiej zastanowimy.

Wariant kombinacji

Oczywiście w grze praktycznej nie zawsze będziecie trafiać na tak samo rozlokowane piony. Poniżej przedstawiam jeden z możliwych wariantów kombinacji. Tym razem ruch przypada na czarne i to one wykonają kombinację.

Spójrzmy poniżej. Ruch czarnych.

1. Czarne zaczynają 16-21. To wymusza na białych bicie 27×16, co służy usunięciu białego piona z pola 27.
2. Następnie czarne grają 24-29 co wymusza na białych bicie 34×23. W ten sposób biały pion został podstawiony na pole 23.
3. Ostatnim punktem kombinacji jest ruch 25-30, co wymusza na białych bicie 35×24 i podstawia białego piona na pole 24.
4. Czarne wykonują ostateczne bicie: 20x29x18x27x36x47. Zobacz rysunek poniżej.

Znów widzimy charakterystyczny zygzak i zakręt co bandy, tylko tutaj w lustrzanym odbiciu.

Jeśli porównacie obie zaprezentowane kombinacje to zauważycie, że w obu przypadkach atak rozpoczął się z pozycji tzw. rogatki, zwanej też bramką. To dość typowe. Zwykle w wyniku kombinacji dwa górne piony rogatki są poświęcane, a ostatecznego uderzenia dokonuje pion środkowy, podparty na polu 36 w przypadku białych lub na polu 15 w przypadku czarnych.

Kombinacja napoleńska ma to do siebie, że dość często wystepuje w grze praktycznej. Najczęściej trafia się w grze środkowej, ale widziałem przykłady wykonania tej kombinacji na początku partii. Jest ona stosunkowo łatwa do zrozumienia i zapamiętania.

Podsumowanie

W tej lekcji poznaliście kombinację napoleńską, która zaczyna się z pól 31 (białe) lub 20 (czarne).

Pierwszy przykład:

Rozwiązanie:

1. 28-22 17×46
2. 38-32 46×28
3. 26-21 16×27
4. 31×2

Drugi przykład:

Rozwiązanie:

1. (…) 16-21
2. 27×16 24-29
3. 34×23 25-30
4. 35×24 20×47

Poprzednie części kursu:

• Warcaby polskie (100-polowe) – podstawy strategii
• Kurs warcabowy cz. 2. Notacja
• Kurs warcabowy cz. 3. Wstęp do kombinacji na diabelskim przykładzie

Następne części kursu:

• Kurs warcabowy cz. 5. Kombinacja początkującego